Rusya ile Ukrayna ortasında yaşanan savaşa ait haberlerinin çocukları olumsuz etkileyebileceğine dikkat çeken uzmanlar çocukların Büyükesat Escort birtakım davranışlarıyla bunları ortaya koyabileceği ihtarında bulunuyor Uzmanlar çocuklarda gece uyanmaları açık bir nedeni olmadan ağlama ve öfke krizine girme savaşla ilgili sorular sorma üzere davranışlar görülebileceğini belirtiyor Çocuklara savaş Beşevler Escort haberlerinin izletilmemesini tavsiye eden uzmanlar sorularının da anlaşılır halde yanıtlanmasını çocuğu kaygılandıracak tabirlerden kaçınılmasını öneriyor
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Kısım Lideri Prof Dr Nurper Ülküer Rusya Ukrayna Cebeci Escort savaşının çocukların psikolojisi üzerindeki tesirlerine ait değerlendirmelerde bulundu
Erken yaştaki aksilikler ömür uzunluğu tesirlere yol açıyor
Prof Dr Nurper Ülküer dünyada milyonlarca çocuğun savaş şiddet hastalık ve vefatla karşı karşıya kalırken bu problemleri yaşamayan lakin akranlarının çaresizliğini kitle irtibat araçlarıyla ve anne babalarının konuşmalarından öğrenen çocukların sayısının bu sayının onlarca katına çıktığını söyledi Prof Dr Nurper Ülküer Çocuklar sonsuz hayal güçleri ile bunları kendi dünyalarının bir modülü haline getiriyor ve tıpkı aksilikleri kendi dünyalarında yaşayabiliyor Aksiliklerin yarattığı tasa ve dehşet çocuğun gelişiminde güya olayı kendisi yaşamış üzere değerli ve geri dönüşü epey sıkıntı olan ve tüm hayatları boyunca onlarla birlikte olacak psiko somatik sorunları de beraberinde getiriyor Çocuk gelişimi alanında özellikle sinir bilimsel çalışmalar erken yaşlardaki aksiliklerin hayat uzunluğu devam eden fizikî ve ruhsal sorunlara neden olabileceğini vurgulamaktalar İşte bu nedenle her iki küme çocuğun da korunmaya ve daha inançlı ortamlarda olmaya muhtaçlıkları ve hakları var diye konuştu
Şiddete tanıklık etmek psiko somatik sorunlara neden oluyor
Savaş yaşayan şiddete tanıklık eden çocukların yaşadığı travmaların geri dönüşü çok güç olan ve hayat uzunluğu devam edebilecek psiko somatik sorunlara neden olduğunu kaydeden Prof Dr Nurper Ülküer Bu çeşit travmaların ve aksiliklerin çocukların gelişimleri üzerindeki tesirleri yaşlarına ve içinde bulundukları ortamlara nazaran farklılık gösterir Örneğin bebeklerin ve küçük çocukların hala birincil bakım vereni ile olan yakın bağı nedeni ile aksiliklerden etkilenmeleri daha çok bakım verenleri ile olan inançlı etkileşimlerinin kesilmesi sonucu ortaya çıkabilir Unutulmaması gereken bir şey varsa anne babaların ve bakım verenlerin de tıpkı olumsuz durumlardan etkilendikleri ve fizikî ve ruhsal sıhhat açısından zahmetler yaşadıkları ve çocuklarına gereken ilgi ve sevgiyi gösteremeyebilecekleridir Bu ise çocukların ihmal ve istismar tehlikesini arttırır Öbür bir deyişle özellikle küçük çocukları savaşın ve öteki aksiliklerin yıkıcı tesirinden muhafazanın en değerli yolu anne babaların bu tıp aksiliklerin tesirinden uzak tutacak ve bu tıp olaylardan etkilenmeyecek formda güçlü olmasıdır ihtarında bulundu
Güvende zannedilen çocuklar dehşetleri sanal yaşıyor
Savaş şiddet sel ve yangın üzere afet haberleri ve aksilikleri gazete televizyon ve toplumsal medya üzere araçlardan seyreden çocukların da bu haberlerden olumsuz etkilendiklerine dikkat çeken Prof Dr Nurper Ülküer şunları söyledi Bu cins haberler günlük ömrümüzün bir kesimi olmuş durumda Yalnızca çocukları değil yetişkinleri de etkileyen bu durumun çocuğun gelişimini özellikle toplumsal ve duygusal gelişimini olumsuz etkilediğini anlatan araştırmaların sayısı giderek artıyor Yani güvende olduğunu düşündüğümüz çocuklarımız konutlarının oturma odasında birden kendini savaşın ortasında çocukların ağlaştıkları bir cenaze merasiminde yahut hastanelerdeki hasta yataklarının başında bulabiliyor ve hayal dünyalarının yardımı ile de şahit oldukları bu boyutlara geçebiliyorlar Endişeleri kayıpları ve korkuları oturdukları ve kendilerin en inançta hissettikleri meskenlerinde sanal olarak yaşayabiliyorlar
Bu belirtilere dikkat
Çocuğun savaş üzere sarsıcı olaylardan etkilendiğinin kimi davranışlarla anlaşılabileceğini kaydeden Prof Dr Nurper Ülküer Çocukların sordukları sorulardan gece uyanmalarından ışığı kapamak istememelerinden anne babalarına yapışmalarından açık bir nedeni olmadan ağlama ve öfke krizine girme ve gibisi davranışlarından anlayabilirler Çok daha ağır yaşanan durumlarda alt ıslatmaları suskunluk hiperaktivite yahut içine kapanma da gözlenebilir ihtarında bulundu
Savaş haberleri çocuğa izletilmemeli
Anne babalara düşen en büyük misyonun bu tıp haberlerin çocuklar tarafından izlenmesini mümkün olduğu kadar engellemek olduğunu belirten Ülküer Ancak günümüz şartlarında bunun tam da gerçekleşmeyeceğini düşünürsek çocuklarına gördüklerini onların anlayacağı bir lisanla anlatmalı çocuğun endişelerini azaltmaya çalışmalıdır dedi
Sorularına gerçek ve dengeli karşılık verilmeli
Çocukların sorduğu sorulara gerçek ve dengeli yanıt vermenin değerli olduğunu tabir eden Prof Dr Nurper Ülküer Çocuklar gördüklerini anlayabilmek için soru sorarlar Örneğin Bu çocuklar neden ağlıyor Niçin ormanlar yanıyor Bu beşerler eden kaçıyorlar Bize de gelirler mi halinde sorular sorabilir Bu soruların yanıtı epeyce sıkıntı olmakla birlikte gerçekleri ve nedenleri sade samimi ve anlaşılır cümlelerle anlatmak en uygunudur Lakin ebeveynlerin çocuklarının yanında husus ile ilgili konuşmalarına dikkat etmeleri de başka bir kıymet taşır Çünkü anne ve babaların çocuklarına söyledikleri ile genel konuşmalarında kullandıkları cümleler farklı olursa bu çocukların başındaki soru işaretlerini daha da artırır diye konuştu
Korkuyla terbiye formülüne başvurulmamalı
Bu cins aksiliklerin çocuk terbiyesinde asla kullanılmaması gerektiğini de vurgulayan Prof Dr Nurper Ülküer Maalesef pek saf bir biçimde bazen anne ve babaların başvurduğu bir endişeyle terbiye yolu vardır Onlar yaramazlık yaptığı için bu türlü oldu Şayet sen de yaramazlık yaparsan sen de o denli olursun ya da Seni de onların yanına yollarım formunda hayli tehlikeli tabirler asla kullanılmamalıdır Bu çeşit telaffuzlar çocukların tasasını arttırmaktan öbür bir işe yaramaz ikazında bulundu
Çocuğun empati ve şefkat hissini geliştirmek için fırsat olabilir
Çocuklarda farkındalık empati ve şefkat hislerinin gelişmesine yardımcı olunması gerektiğini de tabir eden Prof Dr Nurper Ülküer Çocuklar bu soruları akranlarının yaşadığı gerçek travmaları gördüklerinde soruyorlar Onlarla konuşurken Bize bir şey olmaz merak etme ’ tavrı yerine bu çocukların hüzünlerini ve onlara neler yapabileceklerini de anlatmak gerekir Birebir formda olaylarda bir tarafı haklı bir tarafı haksız formda göstermemek ayrımcılığa ve ön yargıya neden olacak sözlerden uzak durmak gerekir Hepimizin muhtaçlığı olan empati ve şefkat hislerini çocuklarla birlikte yaşamak ve onlara yaşatmak değerlidir Tahminen de bu aksiliklerin en olumlu çıktısı olabilir dedi
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
